Edukira joan

Webgunearen titulo eta logoa

Ondarea guztiona delako
 
Mostrar/ocultar men? principal de navegaci?n [eu]
Bertsoaren haria Hernanin
Estitxu Eizagirre Kerejeta, 2014
 ITZIAR EIZAGIRRE KEREJETA | ESTITXU EIZAGIRRE KEREJETA | HERNANI 

 

bertsolariak

ESTITXU EIZAGIRRE KEREJETA

 

1979an Hernanin jaioa

Larraulen bizi da

 

 

      Ikus-Entzunezko komunikazioa ikasi du Leioan. Argia astekarian erredaktore 2001etik, zuzendari 2013tik.

 

 

AMONA

 

      Amonari eskerrak sartu ginen bertso munduan. Maria Antonia Rekalde Zapirain, Urnietako Zulueta baserrikoa. Oso bertsozalea zen eta txiki ginenetik “Markesaren alaba”ren bertsoak, eta artzainarenak, asko kantatzen zizkigun. Bertsoekiko maitasuna hortik hartu genuen.

      Juanjo Uriak Langilen bertso eskola jarri zuenean guk 8 urte genituen eta bertso eskolara amonaren eskutik joaten ginen.

      Berarekin jarraitzen genuen Hitzetik Hortzera, txapelketak... Udan siestarako hiruok ohe berean sartu eta radioan bertsoak aditzen egoten ginen.

      Eskolatik ateratakoan arratsaldeak berarekin pasatzen genituen eta asper-asper eginda geundenean, hor hasten zen, zekizkien denak kantatu eta kontatzen.

 

 

KALERAKO BIDEA

 

      Gu umetan ez gara kalean ibilitakoak. Lehenengo irteera guztiak bertso eskolarekin egin ditugu, umetan Juanjo Uriarekin Santa Agedetan kopla kantari, gaztetan lehen parrandak...

 

 

BITERIKO BERTSO ESKOLA

 

      Ikastoletako bertso eskolek Biterin bat egin zutenean Iñaki Zelaia izan genuen irakasle, eta idatziz egiten genuen. Bat-batean Joxe Luis Urdangarinekin hasi ginen, eta taldean biltzen ginen Iratxe Apaolaza, Karmele Apezetxea, Itziar ahizpa, Urko eta Iker Apaolaza.

      Hor pare bat urte egin genituen. Eta Karmele, Itziar eta hirurok gelditu ginen aurrera egiteko eta helduekin nahastu gintuzten (Iker Osa, Jon Iraola, Eñaut Agirre, Xabier Legarreta...). Gogoratzen dut etxera bidean beti esaten genuela “bueno, zuek segitzen baduzue nik segiko dut”, “bueno, beste astebetean etorriko gara”. Astero-astero beti hor ginen, utzi edo jarraitzeko mugan. Azkenean zergatik segitu genuen? Bestela horrelako kuadrilla ederrik gabe geratuko ginelako.

 

 

ESKOLARTEKO TXAPELKETAN

 

      Gogoratzen dut han ikusi nuela Maialen Lujanbio kantari. Eta momentuan pentsatu nuela: “klaro, eske, neskek ere kantatu dezakete. Ez dira futbolean bezala aritzen, mutilak alde batetik eta neskak bestetik”. Gogorra da esaldia, baina hala da. Lehen aldia zen tabladu gainean neska bat ikusten nuena kantari. Neskak idazten aritzen ginen eta kantuan beti ziren mutilak. Etxera etorri eta amonak komentatu zuen: “ba omen dago neska bat bertsotan aritzen dena... joño, horretan ere hasi al dira?” bera ere poztu zen. Irudi hark “klak” egin zigun buruan.

 

 

NERABEZAROAN, ERABAKIA

 

      Hasi berritan bat-batekoa kosta egiten den ariketa bat da, eta badauka bere grazia horretan saiatzeak baina era berean erraza da gaur aurreratu duzuna bihar hoztutzea... txapelketatik txapelketara funtzionatzen duzu. Momentu horretan Joxe Urdangarin izan zen (gure irakaslea) saioak bilatzen zituena, eta gaueko lletan gure etxean telefonoa jotzen zuenean bi ahizpok errietan hasten ginen: “hartu zuk, Joxe da eta; ez hartu zuk, aurrekoan nik hartu nuen eta” eta beti zen hurrengo goizerako saioren bat; eta beti ematen genuen erantzun bera, ez genuen nahi baina ez genekien ezetzik esaten. Baina Lizardiko sariketa etorri zen, eta nola udan zen eta ez zegoen bertso eskolarik, preparatzeko geratu behar izan genuen. Iker Osa, Jon Iraola, Itziar eta laurok geratzen ginen, eta Unai Agirrek eta Jexux Mari Irazuk prestatzen lagundu ziguten. Adinagatik eta gure burua prestatzeko ardura geuk hartu genuelako, hor eman nuen aldaketa.

      Lizardiko saio horiek politak atera ziren, gustura geratu ginen, eta bertsoekiko jarrera aldatu zitzaidan. Jada ez zen bertsotarako pereza, egin nahi eta borroka bat zen.

 

 

SARIKETAK

 

Aizkorpe bertso txapelketa

2004

Parte-hartzaile

Argi Berri Saria

1999

Osinalderako sailkatua

Argi Berri saria

2000

Osinalderako sailkatua

Axari saria

1999

Osinalderako sailkatua

Aztiria saria

2002

Osinalderako sailkatua

GR-4 bertso bidea

2004

Parte-hartzaile

GR-5 bertso bidea

2005

Parte-hartzaile

Hernaniko taldekako txapelketa

2002

Parte-hartzaile

Hernaniko Txapelketa

1996

Finalista

Lizardi saria

1998

Finalista

Lizardi saria

1999

Finalista

Lizardi saria

2000

Finalista

Lizardi saria

2001

Parte-hartzaile

Orixe saria

2003

Txapeldun

Osinalde saria

1999

Finalista

Osinalde saria

2000

Finalista

Osinalde saria

2002

Finalista

Xenpelar saria

2002

Finalista

Zarauzko Kopla Txapelketa

2003

Txapeldun ordea

 

 

2003KO ORIXE SARIA

 

      Ez nengoen batere prestatuta. Sailkapeneko afaria nuen astean gertatu zen Euskaldunon Egunkaria itxi zuteneko dena. Horregatik, tripetatik kantatu nuen. Finalean ere amorru horretatik kantatu nuen. Kartzelara atera ginenean oso paretsu gindoazela esan ziguten eta kartzelan erabakiko zela saioa. Jata salto egitea erabaki nuen, bertso eskolan behin ere kantatu ez nuen doinu eta neurrian, zortzi puntukoan.

 

      Kartzelako gaia: Gaur goizean burrunba handi batek esnatu zaitu. Dozenatik gora hegazkin militar pasatu dira zure etxe gainetik gerrara bidean.

 

Lanpara denak erori dira

eta mahaia dago dantzan

burura eraman eskuak eta

berehalaxe naiz etzan.

Aita ta amai deitu ohi diet

norbaitek lagundu nazan

eskuak ondo gurutzatuta

errezatuz esperantzan.

Hegazkin batzuk ikusten ditut

burnizko txorien trazan

misil batzuek bota dituzte

nola gaituzten erasan!

Ala jainkoa lagun zaidazu

nik ezin baitet hau jasan

zerua dator gainera edo

mundua dago zalantzan!

 

Amerikarrak mehatxatuaz

ari dira aspalditik

espainiarrak haiei lagunduz

eta inglesak bestetik.

Orain artean bezela ere

gero bizi nahi nuen nik

gu ondo gaude eta munduan

gertatuak ez dit inportik.

Gaur erasoka etortzen dira

eta ez dakit zergatik

diotenez guk buruzagi bat

txarra izateagatik

lepo gaineko burua berriz

nik ez dut galdu oraindik:

hura hiltzaile izan liteke

ni ez naizela badakit.

 

Guregan dago gure arbaso

ta gudarien itzala

nik ere burka eramaten dut

nire amonak bezala.

Europearrek ez dute ulertzen

guretzako da normala

baina halare errespetua

ez ote da printzipala?

jarri nahi dute euren txanpona,

erlijio ta azala

horregatikan guri tratatu

arratoi zahar hoiek hala

zerura beida jarri naiz eta

hala eskatzen dizutala:

munduan bizi ezin bagara

lurrak tragatu gaitzala!

 

“Oso garbi dut txapel hori amorrua bertso bihurtu nuelako irabazi nuela.
Txapela Pello Zubiriari eskaini nion, eta askatu zutenean
Argian egin genion ongi-etorrian eman nion”.

Argazki hau Egunero-ko (Euskaldunon Egunkaria itxi zutenean
langileek hainbat hilabetez kaleratu zutena) azala izan zen.

 

 

BERTSO ESKOLAKO IRAKASLE

 

      16 urterekin hasi ginen irakasle eta 25ekin utzi nuen (Larraula joan ginen bizitzera, eta 27 urte nituela jaio zen gure alaba zaharrena).

      Nik primeran pasatu dut irakasle. Izugarri disfrutatu eta ikasi dut, beste irakasleekin eta ikasleekin. 10 urtean jende mordoa pasa da, baina garaian garaian talde bat izan gara, euretako bat sentitu naiz. Eta zenbat barre eta zenbat erokeria egin ditugun! Urbieta kopiak-ekoak esaten zigun bezala “ui, bixkiak maleta eta kartulina pila batekin... ke peligro!”. Umeentzat sormenerako eta besteekin harremanetan euren burua lantzeko leku bat izatea nahi nuen.

 

 

TXAPELKETAK

 

Gipuzkoako Herri Arteko
Txapelketa

1999

Parte-hartzaile (Hernani-I)

Gipuzkoako Txapelketa

2003

Final-aurreak

Euskal Herriko Txapelketa

2005

Lehen kanporaketa

 

      Baditut txapelketako oroitzapen oso politak, gustora geratu izandakoa, eta zer ederra den! Txapelketan ongi kantatzen duzun unea, hori hortxe geratzen da, luxu bat da. Baina ez dut kontrolatzen zein diren txapelketaren klabeak. Prestatzen ari zara, landu duzu eta ustez ongi aritzeko moduan zoaz, eta beste alde batetik etortzen zaizu zaplakoa.

      2003ko Gipuzkoako Txapelketa: Final laurdenetako ze oroitzapen ona daukadan, eta aldiz finalerditan zer sentsazio gaitza akojonatu egin nintzela eta ez nuela ezer egin! Azkeneko gaian soltatu nintzen, baina ordura arte bukaera iristeko desiatzen eta eskakeatzen egon nintzen...

      2005eko Euskal Herrikoa. Kristoren ilusioa eta gogoa jarri nuen. Ustez prestatzen aritu nintzen, eta ustez ongi ari nintzen, entrenamendutan gustura nenbilen. Eta hara iritsi eta saio grisa egin nuen. Ez nintzen saio horretan egon, ez nuen ezer egin, ez ongi eta ez gaizki esatekorik.

 

 

GARIALEA

 

      Garialea bloga 2001eko txapelketarekin sortu nuen. Bertsoari lotutako lehenengotako bloga eta webgune bakanetako zen, hasi nuenean. Pello Zubiriak bultzatzen zuen internet Argian, eta asmoa azaldu nion eta segituan jarri zuen martxan. 2013ra arte bertan idatzi nituen iritzi artikuluak, albisteak, lan luzeak... eta formulario bat betez eskaera egiten zidanari bertsoak jartzen nizkion!

 

 

LARRAULEN ETXEAN BERTSOTAN

 

      2007an Larraulera joan ginen bizitzera eta bertsotako eguneroko kuadrilla aldatu zitzaigun, baina nolabait bilatzen ditugu bertsotan egiteko txokoak.

      Bildu izan gara sozidadean, bertsotan egiteko. Umeak bueltan ibiltzen dira, eta nahi dutenean entzun eta nahi dutenean zerbait kantatzen dute. Bestalde, Larraulen baserriz baserri erronda egiten da Gabonetan eta Santa Agedetan. Hor koplari gustura aritzen naiz.

      Nire umeei asko kantatu diet, tripa barruan nituenetik. Inixio (umeen aita) amorratua da eta denok ere librean asko aritzen gara etxean eta kotxean, etorri ahala botaz.

 

 ITZIAR EIZAGIRRE KEREJETA | ESTITXU EIZAGIRRE KEREJETA | HERNANI