—bertsolariak—
IBON MINER SANTAKRUZ
1974an Ereñozun jaioa
Aitona eta ama zaleak dira, Hitzetik Hortzeraren garaiak gu ume ginela harrapatu gintuen eta igandetan sakratua zen hori aditzea...
Ikasitako aurreneko bertsoak, Anastasio zenak, gure bizilagun batek erakutsita nekizkien: “haiziak bidali du”... Anastasio aranoarra zen, Oskar bere bilobarekin harengana joaten nintzen eta hark askotan bertsoak kantatzen zizkigun.
EREÑOZUKO ESKOLAN
Berak ezetz esaten du, baina nik uste Juanjo Uria etorri zela lehenengo, hitzaldiren bat ematera edo, eta gero hasi zen Joxe Mari Mujika “Anatx” Ereñozuko eskolan bertsolaritza erakusten. 12 bat urte genituen, 6.-7. mailan genbiltzan. Puntuka jartzen gintuen, ariketak eginarazten zizkigun... Bertso sail bat idatzi eta beste eskoletara joaten ginen haiek kantatzera.
KUADRILLAN
Anatxekin ikasi, eta hurrena kuadrillan parrandan hasi ginen bertsotan.
Parrandetan ohitura handia genuen gure kuadrillan bertsotan aritzekoa. Ni isilenetakoa nintzen, errazkerian botatzea ez zitzaidan gustatzen eta gehiago kostatzen zitzaidan.
Kuadrillan denak aritzen ginen, gehiago edo gutxiago. Mikel Iturbe, Jon Beasain, Jon Ansa...
Eta Aritz Zerain lehengusuarekin asko aritzen nintzen. Futbolera jokatzera joaten ginen eta bueltakoan “bertso bidea” deitzen geniona hartzen genuen propio, sagardotegitako bidetik; kotxez mantso-mantso etortzen ginen, elkarrekin bertsotan aritzeagatik.
Institutuan ere bai, atzerago jarri eta bertsoak idazten genizkion elkarri... Batez ere Aritzekin zaletu naiz.
HERNANIRAKO PAUSOA
Aritzen bidez etorri zen. Aritzi kasu egin zioten Hernaniko Tabernetako Txapelketan kantatzeko eta irabazi egin zuen. Eta Hernaniko bertso eskolatik hasi ziren Aritz animatzen, hara joateko. Horren aurretik bazkari bat egin genuen auzoan, bertso eskolako dezenterekin ere gure kuadrillakoekin. Mikel Iturbe hasi zen gaia jartzen eta kantatu arazi egin zidan, gogoratzen naiz Jon Iraolarekin aritu nintzela. Hernaniko bertso eskolara joateko eta joateko esan zidaten, eta Aritzek ere animatuta, horrela hasi nintzen.
Gaimur bazterreko lokal hartara joan nintzen. Bakarne Urreagarekin kantatu nuen aurreneko, gaia jarri zidaten... eta handik aurrera astero joaten hasi nintzen. Ibilian-ibilian errazago egiten duzu bertsotan, gainera ikusita Aitor Mendiluze edo Jexux Mari Irazuk, hasieran errespetua ematen dutenak, zein eskuzabal hartzen zaituzten, konfiantza hartu eta lasaitu egiten zara, eta gustura joan. Bertso eskolako kuadrillan sartu eta zaletu egin nintzen.
TXAPELKETAK
|
Gipuzkoako Bertsolari Txapelketa |
2003 |
Lehen fasea |
|
Gipuzkoako Bertsolari Txapelketa |
2007 |
Lehen fasea |
|
Gipuzkoako Herri Arteko |
1999 |
Parte hartzaile |
1999ko bat-bateko lehen saioa Herriartekoa izan zen.
Bakarka animatuko ez nintzena, taldean parte hartzera animatu ninduten. Ereñozuko taldean nintzen, eta Ereñozun saioa izango zenez, kantatzea tokatzen zitzaidan. Ia egunero bildu ginen bertsotarako, sekulako esperientzia izan zen niretzat. Asko lagundu zidan erraztasuna hartzen, eta oso oroimen ona daukat: taldean bildu, elkar animatu, txapelketako emozio eta kantatu behar horrekin beldurraz gain erronka sentitu... bertsotan jendaurrean kantatzea gauza handia zen eta gainera sozidadean, etxe aurrean egitea... inoiz ez nuen kantatu etxekoen aurrean, eta lagunen artean ere serio eta gaiekin ez... oso tentsio polita izan zen.
Nik parte hartu dudan txapelketetan lehen fasean kanporatu izan naiz baina gustura geratu naiz egindakoarekin. Momentuan amorrazioa ematen dizu, baina sentsazio onarekin gogoratzen ditut, asko aportatzen du txapelketak.
2007ko Gipuzkoako Txapelketan, semea jaiotzear zen eta burua giro horretatik kanpo neukan. Txapelketa hartan izena eman ez banu, bertsotarako biltzeari uzteko arriskua neukan. Horregatik eman nuen izena eta behar bezala prestatu gabe atera nintzen eta gero hori nabaritu egiten da. Txapelketak beste errespetu bat behar du, buruak eman lezakeena ematen saiatu behar da behintzat, ez erdizka joan.
PLAZAN
Ereñozuko festetan aukera eman izan didate baina ez naiz kantatzera ausartu, izen potoloen ondoan... arantza hori badaukat baina errespetu handia ematen dit plaza honek. Ugaldetxoko festetan kantatu dut, Portuko festetan, Hernanin, Ur-Mia elkartean...
2004ko Bertso-Latako jaialdian.
2001eko Euskal Herriko Txapelketarako
Gipuzkoako Sailkapena (martxoaren 23a Pasaia)
Kartzelako gaia: Zahar-etxe bateko langilea zara. Egunean zehar, hainbat aitona-amona ikusten dituzu egoera desberdinetan. Oharkabean, zeure zahartzaroa imajinatzen hasi zara.
Bi makulu edo sila batean
zahar hauek ikustean,
“Hi ere zahartzen ari haiz motel”
pentsatu det bapatean.
Nik ez nuke ez hola zahartu nahi
pentsatu ohi det kaltean,
zahartzaroa prestatuko det
orain tartean-tartean,
andre gazte bat lagun hartuta
Kubako irla batean.
Egun guztian zainduko nauen
prestatzaile fisikoa,
ondo jan eta ondo edanez
eman bizitza bapoa.
Poltsikoa ere betea daukat
hori izan leike kakoa,
egoistatzat ez dut burua
ez dut izan nahi gaiztoa;
ehun bat urtetan bizitzeakin
izan dezaket nahikoa.
Zortzi orduak beteak dittut
eguneroko antzera,
orain banoa aiton gaixoei
oheraino laguntzera.
Kubako dena ez zen egia,
onartutzen det, bai zera!
Belarrik makur, triste antzean
joan beharko det etxera
esnaturikan egina dudan
ametsetik esnatzera.
Zuk, Ibon Miner, gaur jantzi dituzu eskiak lehenengo aldiz. Itzala bezala beti hor izan duzu Amaia Agirre, zure monitorea. Egun osoan lurretik ezin altxa ibili zara.
I. Miner:
Makilak hartu eta
joan eskiatzera,
ta zu ibili zera
itzalan antzera.
Gutxi zutitu eta
gehienean behera,
zuk izan behar zendun
nere enfermera.
A. Agirre:
Enfermera kontuak
ahaztu itzazu,
zure itzal leiala
bihurtu naiz, aizu.
Lurretik altxatzeko
ere zenbat pisu!
Lehenengo erantzun:
oinez ba al dakizu?
I. Miner:
Diote monitora
onena zerana,
ez dezu alperrikan
hainbesteko fama.
Gaur lurretik altxatzen
ia egun dana;
gutxitan egin dezu
hainbesteko lana.
A. Agirre:
Zuri lagunduz nabil
hain era eztian,
hoztu egingo zera
horren lur bustian.
Lurrean zabiltzanez
denbora guztian,
hartzazu plastiko bat
ipurdi azpian.
I. Miner:
Zertako plastikua
zertako papera?
aprobetxatu nahi dut
hartako aukera.
Bapo jostatuko naiz
hartzen det tankera
telesilian ibiliz
gora eta behera.
A. Agirre:
Bi hanketan lehenengo,
lau hanketan gero,
halare ikasi nahian
zabiltz bero-bero.
Telesillana ona
denik ez espero
kola sortuko dezu
erori ezkero.